Perianal (anüs çevresinde) apse, çocukluk çağında yaygın olarak karşılaşılan bir hastalıktır. Büyük çocuklarda ise sıklıkla altta yatan immün yetmezlik, kolonopati vb. altta yatan faktörlerle ilişkili olma ihtimali yüksektir. Özellikle 6 ayın altında görülmesi halinde de araştırılması gerekir ancak bu yaş grubunda altta yatan faktörlerle ilişki oldukça nadirdir. İki yaşın altında hastaların çok büyük bir çoğunluğu erkektir.
Lezyon anüs çevresinde öncelikle eritemli bir kabarıklık olarak başlayıp daha sonra kızarıklık, şişkinlik ve lezyonun merkezinde yumuşak, beyaz bir bölge oluşur. Erişkin hastalarda perianal abse sıklıkla anüs içindeki salgı bezlerinde oluşan akut bir enfeksiyonu takiben meydana gelirken, çocuklarda anal kriptlerdeki (girintiler) doğumsal anomalilerin, abse ve fistül oluşumuna yol açtığı, özellikle bir yaşından küçük bebeklerde sıklıkla anal kript iltihabının apse oluşumunu tetiklediği bildirilmiştir. Ayrıca anne karnındaki dönemde, androjen fazlalığının veya hamilelik döneminde androjen-östrojen seviyelerindeki dengesizliğin anormal ve kalın anal kript oluşumuna yol açtığı ve bunun da perianal abse ve fistül oluşumunu tetiklediği de iddia edilmiştir.
Perianal apsesi olan hastalrın yaklaşık %50’sinde altta yatan bir neden vardır. Bir yaşından küçük bebeklerde; imperfore anüs veya Hirschsprung hastalığına bağlı rektal dilatasyon veya miyotomi uygulanan hastalar, sitotoksik kemoterapi, ağır kombine immün yetmezlik, siklik nötropeni, hiper Ig-M sendromu, Schwachman-Diamond sendromu, otoimmün nötropeni ve glukojen depo hastalığı, Tip Ib gibi konjenital ve akkiz nötropenik tablolardır.
Bir yaşından büyük çocuklarda gözlenen faktörler ise; HIV infeksiyonu, Crohn ve ülseratif kolit gibi inflamatuar barsak hastalıklar, diabetik ketoasidoz, septik granulomatozis ve yüksek doz kortikosteroid ile tedavi edilen juvenil poliartrit, nadir olarak enterobius vermikularis enfeksiyonu, cinsel taciz veya granulomatöz enfeksiyon gibi sebeplerdir.
Klinik olarak perianal abseli hastaların çoğunda lokal semptomların yanısıra nadiren huzursuzluk ve ateş eşlik eder. Fizik incelemede ise lokal hassasiyet ve kızarıklık dışında bulgu ve eşlik eden patoloji saptanmaz. Kan değerleri nadiren değişkenlik gösterir.
Perianal apsenin klasik tedavi yöntemi, apsenin insizyon ve drenajı ile eşlik etmesi muhtemel fistül yönünden inceleme ve gerektiğinde fistülotomi veya fistülektomidir. Ancak bazı yazarlar anal sfinkterin zedelenme riskinden ötürü altta yatan fistül açısından detaylı inceleme yapılmasını önermezler. Ancak karşıt görüş olarak bazı yazarlarda dikkatli ve hassas bir yöntemle fistülün araştırılması ve gerektiğinde fistülotomi veya fistülektomi yapılarak tedavi edilmesinin hastalığın tekrarlama riskini ciddi olarak azalttığını iddia etmektedirler. Özellikle iki yaşın altındaki olgularda fistül oluşma riskinin daha yüksek olduğu ve ameliyat öncesi dönemde antibiyotik kullanımının bu riski anlamlı olarak azaltmadığı belirtilmektedir.
Perianal abse cerrahi olarak drene edilirken alınan kültür materyalinde başlıca E.Coli, Staf Aureus, Klepsiella türleri ve Bacteriodes Fragilis gibi mikroorganizmalar ürer.
